WAT IS SLISSEN EN LISPELEN?
Bij slissen of lispelen wordt de /s/ verkeerd uitgesproken. Door te slappe
tongspieren of te weinig beheersing van de tongmotoriek klinkt de /s/ onzuiver.
Slissen kan op verschillende manieren veroorzaakt worden. De tong wordt
bijvoorbeeld naar voren tussen de tanden geduwd waardoor een onzuivere /s/
wordt
gehoord. Soms wordt ook bij andere klanken de tong naar voren geduwd,
zoals de /t/
en de /d/, /z/ en/sj/.
De tong kan ook zijwaarts breed tussen de zijtanden of kiezen worden
geschoven.
Kinderen of volwassenen met een open beet, bij wie er te veel ruimte is
tussen de onder- en boventanden, zullen hun tong vaak tussen de opening
van de tanden duwen, waardoor een foutieve /s/ wordt gehoord.
Slissen en lispelen gaan vaak samen met afwijkende mondgewoonten. Door het
slissen of lispelen kan de stand van het gebit beïnvloed worden. De tong
duwt, door
de voorwaartse of zijwaartse bewegingen de tanden uit elkaar waardoor
bijvoorbeeld
een open beet ontstaat. Gebitscorrectie heeft in zo’n geval alleen effect
als ook het
slissen en de eventuele afwijkende mondgewoonten worden afgeleerd.
Slissen of lispelen ontstaat meestal tijdens de spraakontwikkeling, maar
kan op alle
leeftijden voorkomen.
Logopedie:
Er wordt bekeken wat de oorzaak van het slissen is. Dit kan te maken
hebben met mondgewoonten als duimen, vingerzuigen of gebruik van een speen
waarbij de tong in een lage positie wordt geduwd en open mondgedrag.
Deze afwijkend mondgewoonten moeten worden afgeleerd.
Ook wordt het onderscheid tussen een goede en een foute /s/ wordt
aangeleerd; hierbij worden het luisteren, kijken en voelen ingeschakeld.
Met mondmotoriek oefeningen worden de spieren in de mond versterkt en men
leert de tong op de juiste wijze te gebruiken voor een juiste uitspraak
van de /s/ en zo nodig andere klanken die onjuist uitgesproken worden
gemaakt met de tong tegen of tussen de tanden.
